युगाब्दः ५१२१ ज्येष्ठमासः
जून् २०१९
शिवसूत्रजालः इत्येतत् कस्यचित् साक्ष्यचित्रस्य नाम । कश्चन अपूर्व: चित्रनिर्माणप्रयत्न: अयम् । जगत्प्रसिद्धेन पाणिनिमहर्षिणा साक्षात् महेश्वरादेव लब्धानि अ इ उ ण् । ऋ लृ क्.... इत्यादीनि चतुर्दश सूत्राणि आधारीकृत्य निर्मितमिदं साक्ष्यचित्रम् ।
विपन्निर्वहणे प्रशंसार्हः प्रयासः
एषु दिनेषु ओडिशाराज्ये य: चण्डमारुताघात: जात: स: आसीत् न सामान्य: । प्रतिघण्टं २०० कि.मी.वेगेन अवात् चण्डमारुत: । इत: विंशते: वर्षेभ्य: पूर्वं, तन्नाम १९९९ तमे वर्षे, एतादृश: एव...
अनुभववटिकाः
आत्रेयः
स्वप्न: सुन्दर: भवति इत्यत्र नास्ति विप्रतिपत्ति: । किन्तु ततोऽपि सुन्दरं भवितुम् अर्हति अस्मदीयं जीवनम् अपि । जीवनस्य सौन्दर्यं न अन्य: कल्पयितुम् अर्हति । भवता एव तदर्थं श्रम:...
काव्यकण्ठ गणपतिशास्त्री
कपालिशास्त्रि, ब्रह्मश्री आशुतोषः
वासिष्ठगणपतिमुनि: इति आसीत् कश्चित् नवदशशतकस्य पूर्वार्धे । स: आसीत् आशुकवि:, सरसकविश्च । दाक्षिणात्य: स: वङ्गराज्यस्थं नवद्वीपं गत्वा विद्वत्सभायां परीक्षित: सन् ‘काव्यकण्ठ:’...
चन्द्रहासः (सत्यकथा)
(सं) - हेमलता, डा।। एस्.
हेमावती गर्जन्ती, ग्रामं कवलयन्ती आगच्छन्ती आसीत् । सर्वे ग्रामवासिन: स्वगृहाणि त्यक्त्वा, अमूल्यानि वस्तूनि आदाय ग्रामात् निर्गच्छन्ति स्म । शास्त्रिण: गृहे अपि कलकल: प्रवृद्ध: ।...
स्वातन्त्र्यम् आनन्दः च
(सं) - सन्तोषकुमारः
कश्चन राजा । सर्वदा प्रजाहितमेव चिन्तयति स्म स: । ‘मम प्रजानां जीवनं समृद्धं भवेत् । प्रजा: जीवने आनन्देन तिष्ठेयु:, इति चिन्तनं तस्य । तदर्थं बहुधा प्रयासं करोति स्म स: ।...
स्वीकरणे योग्यता
(सं) - ज्ञानशेखरः, अ.
पूर्वं कश्चन महाराज: आसीत् । कदाचित् स: कञ्चित् संन्यासिनम् अपश्यत् । तस्य समीपं गत्वा नमस्कृत्य - ‘‘उत्कृष्टं तत्त्वं किञ्चन उपदिश्यताम्’’ इति प्रार्थितवान् ।तदा संन्यासिना उक्तम् - ‘‘अपेक्षिता योग्यता इदानीं नास्ति...
अहो ! उदारता
(सं) - तेजोमयी
रवीन्द्रनाथवर्येण यदा नोबेल्-पुरस्कार: प्राप्त: तदानीन्तनी घटना एषा । पुरस्कारप्राप्तिवार्तां श्रुत्वा असङ्ख्या: जना: तम् अभिनन्दितवन्त: । तस्य गृहं तु अभिनन्दितुम् आगतै: पूर्णं भवति स्म सर्वदा । किन्तु खेदस्य विषय: नाम कश्चन...
चिन्तनरहितं मनः
काव्यकण्ठ: गणपतिमुनि: बहूनां वर्षाणां तपसा अनेकविधां सिद्धिं प्राप्तवान् आसीत् । मुखदर्शनमात्रेण क: कीदृशं चिन्तनं करोति इति ज्ञातुं समर्थ: आसीत् स: । कदाचित् स: तिरुवण्णामलैप्रदेशे स्थितं...
प्रतिस्पन्दः
मेमासीये सन्देशे प्रकाशित: ‘संस्कृतज्ञहितावहानि पञ्च रत्नानि’ इति वैचारिक: लेख: अतीव प्रबोधक: । श्रीरामकृष्णपरमहंसेन ईश्वरचन्द्रविद्यासागरं ...
चन्द्रमसः पर्वतः
बाङ्गलामूलम् - विभूतिभूषणवन्द्योपाध्यायः अनु - विश्वजित् प्रामाणिकः
मरुभूमिम् अतिक्रम्य पर्वतम् आरोढुम् उद्यत: अभवत् शङ्कर: । जलाहाराद्यभावात् त्रस्तं तं खादितुं वृका: कोयोटजन्तव: च प्रतीक्षन्ते...
ईश्वरेणापि हसितं स्यात्
कन्नडमूलम् - कुवेम्पु अनु - विजयाभट्
केनचित् प्रकटनायोग्येन कारणेन असम्भव: इव भासमान: नागराजललितयो: विवाह: सम्पन्न: । परस्परप्रेमानुरागवशात् तौ प्रथमदर्शने सौन्दर्यम्...
वार्ताः
एप्रिल्मासस्य चतुर्दशे दिनाङ्के देववाणीपरिषदा डा. सुधीकान्तभारद्वाजविरचितस्य परशुरामविक्रममहाकाव्यस्य लोकर्पणसमारोह: राष्ट्रियसंस्कृतसंस्थानसभागारे...
पूजितो यः सुरासुरैः - २६९
माणवकः
शिष्य: - ‘पूजितो य: सुरासुरै:’ इत्यत्र किं कोऽपि क्लेश: अस्ति ?आचार्य: - गणपतिपूजावसरे उच्यमानस्य श्लोकस्य भाग: अयम् । पूर्णश्लोकस्तु -...