युगाब्दः ५१२३ वैशाखज्येष्ठौ
जून् - २०२१
नमः सर्वेभ्यः । भवन्तः सर्वे स्वस्थाः स्युः इति भावयामः ।
लाक्डौन्-स्थितौ अपि सम्भाषणसन्देशस्य सञ्चिकाः निरन्तरं प्रकाशिताः प्रेषिताः च । कोरोनाकारणेन सर्वत्र पत्रालयव्यवस्थाः सुचारुरूपेण न प्रवर्तन्ते इत्यतः क्वचित् पत्रिकां प्राप्तुं क्लेशः भवितुम् अर्हति । कृपया प्रतीक्ष्यताम् । जून-पत्रिका २९-०५-२०२१तमे दिनाङ्के प्रेषिता ।
Greetings to all. Hope you all are healthy and fine.
Even in lock-down, all the issues of Sambhashana Sandesha are printed and posted. As postal services are still affected due to the pandemic, there may be some delay in reaching the magazines to you. Kindly wait. June issue is posted on 29-5-2021.
मातृभगिनी तत्पतिश्च विजयम्माया: गृहस्य विषये हस्तक्षेपं यत् कुरुत: तत् अपूर्वाया: सम्मत्यै न । ‘‘एतस्य गृहस्य आन्तरङ्गिकविषये अभिप्रायप्रकटनाधिकार: अस्माकं नास्ति,...
महिमभूः…. काश्मीरम्
सचिन कठाळे
‘भूम्याः स्वर्ग:’ इति प्रसिद्धस्य काश्मीरस्य सौन्दर्यं, भौगोलिकस्थिति:, अत्यन्तम् आह्लादकरं वातावरणं वा कस्य मन: न आकर्षति ? चतसृषु दिक्षु रक्षका: पर्वता: शीतकालस्य दीर्घता च पर्यटकानाम्...
शब्दानां वैचित्र्यम्
जनार्दन हेगडे
संस्कृतभाषायां स्थित: शब्दराशि: तु अपार: । अपारं शब्दराशिं स्रष्टुम् अपेक्षिता उत्कृष्टा व्यवस्था अपि अस्ति तत्र । तस्मात् एतस्यां भाषायाम् एतावन्त: एव शब्दा: सन्ति, अनया भाषया एतावन्त: एव शब्दा: निर्मातुं शक्या: इत्यादिकं निष्कृष्टतया वक्तुं कोऽपि न शक्नोति । संस्कृतभाषाया: शब्दसम्पत्ति: अनन्तकोटिमिता इत्येतावत् एव वक्तुं शक्नुयाम...
पञ्चदश संसूचनाः
चमू कृष्णशास्त्री
संसूचना: इति एष: शब्द: suggestions इति अर्थे प्रयुक्त: । यद्यपि एता: १५ संसूचना: विश्वविद्यालयानां कुलपतिभ्य: मन्त्रालयानाम् अधिकारिभ्य: च आङ्ग्लभाषया लिखित्वा प्रेषिता: तथापि राष्ट्रियशिक्षानीते: प्रसङ्गे संस्कृतस्य एतस्मिन् ऐतिहासिकघट्टे अस्माभि: किं किं कर्तव्यम्, संस्कृतस्य महोन्नत्यै कथं वा एष: समय: अवसरत्वेन उपयोक्तव्य: इति विषये प्राध्यापका:, छात्रा:...
गोग्रासः
कन्नडमूलम् - सि.के वेङ्कटरामय्यः अनु - मा. शङ्करभट्टः
निर्मलमनस्कः, सरस्वतीसेवायां लग्नचित्तः नारायणशास्त्री इहलोकस्य भानं विना शास्त्रचिन्तने रतः सन् धेनुभ्यः तृणानयने विलम्बं कृतवान् । तं तर्जयन्ती तस्य पत्नी गोग्रासार्थं कञ्चित् उपायं बोधयति । धेनूनाम् उदरंभरणाय तम् उपायं कृतवान् शास्त्री आक्षेपभाग् भवति ।....
मोक्षस्य मार्गः
(सं) गौतमः
कश्चन ग्राम: । तत्र देवय्य: नाम कश्चन परिश्रमशील:, सर्वदा कार्यशील: च निवसति स्म । वार्धक्यकारणत: स: कार्यकरणे अशक्त: जात: । पुत्रेभ्य: गृहस्य उत्तरदायित्वं समर्प्य, यदा कदा वा वाटिकादिकं गत्वा पुत्राणां मार्गदर्शनं करोति स्म स: । अन्यस्मिन् समये पौत्रादिभि: सह कालहरणं कुर्वन् आनन्देन जीवनं यापयति स्म ।...
शिल्पम्
(सं) विनीतशर्मा
कश्चन महात्मा तदीयप्रवचनेषु यानि वचनानि कथयति स्म तेषां श्रवणार्थं दूरत: अपि जना: आगच्छन्ति स्म । प्रवचनानन्तरं स: जनानां प्रश्नान् उत्तरति स्म । कदाचित् स: महात्मा प्रवचने उक्तवान् - ‘‘अद्यत्वे मानव: मोहमायाजाले बद्ध: । स्वार्थम् एव चिन्तयन् स: आध्यात्मिकं चिन्तनं कर्तुं विस्मृतवान् एव । एवं चेत् कथम् ईश्वरदर्शनम् ?....
भगवान् न क्रूर:
(सं) प्रियंवदः
भारतीया बालिका काचित् विवाहानन्तरं चीनदेशं गतवती । तस्मिन् समये जपानदेशस्य प्रभावेण बहव: देशा: भयभीता: आसन् । तेषु चीनदेश: अपि अन्यतम: । युद्धभीत्या पुत्री भारतं प्रत्यागता । तस्या: माता नितान्तं भक्तिमती आसीत् । माता सर्वदा कथयति स्म - ‘‘भगवति श्रद्धावान् कश्चन यदि सङ्कटकाले श्रद्धया भगवन्तं प्रार्थयेत तर्हि...
वार्ताः
एप्रिल्मासीयं सम्भाषणवर्गद्वयं मासस्य प्रथमदिनाङ्कत: दशमदिनाङ्कपर्यन्तं यशस्वितया सुसम्पन्नम् । प्रात:कलीनवर्गं श्रीमती इन्दिराभगिनी, सायङ्कालीनवर्गं श्रीमती पर्वतवर्धिनीभगिनी च चालितवत्यौ ।...
एष समयः साधनार्थः
विद्यालयमहाविद्यालयेषु वर्षान्ते भवति परीक्षाकाल: । तस्य कालस्य अवधि:, दिनानि, अभ्यासक्रम:, प्रश्नोत्तरप्रकार: इत्यादय: निश्चिता: ज्ञातपूर्वा: च भवन्ति । तदनुसारं सन्नाहं कुर्वन्ति सर्वेऽपि परीक्षार्थिन: । प्रत्यक्षं परीक्षा भवति छात्राणां, किन्तु अदृश्यरूपेण गृहजनानां, शिक्षकाणाम् इतरेषां केषाञ्चित् चापि परीक्षा जायमाना भवति तदा एव । परीक्षा-फलितांशस्वरूपादिकं...
प्रतिस्पन्दः
चमू कृष्णशास्त्री
मेमासस्य सञ्चिकाया: मुखपुटम् अलङ्कुर्वन् शिशो: मुग्धमुखेन्दु: चित्तं मोहयति । सम्पादकीये उत्तमसंस्कारप्राप्ते: आवश्यकता सम्यक् प्रतिपादिता । ‘परम:...’ इति लेख: उत्कृष्ट: ।...
पञ्चवारम् /पञ्च वारान् - २९३
माणवकः
शिष्य: - श्रीमन् ! ‘द्विवारम्’ ‘त्रिवारम्’ इत्यादय: प्रयोगा: ये श्रूयन्ते तेषां साधुता कथम् उच्येत ?आचार्य: - तत्र वारशब्दस्य क: अर्थ: ? शि - आवृत्ते: भानं भवति तत्र । आ - सङ्ख्याया: क्रियाभ्यावृत्तिगणने कृत्वसुच्प्रत्यय: विधीयते । ‘पञ्चकृत्व: भुङ्क्ते’ इत्यादीनि तस्य उदाहरणानि ।...